Kuratoryjny

Rokrocznie Mazowieckie Kuratorium Oświaty w Warszawie zachęca uczniów szkół do udziału w konkursach przedmiotowych. Uczniowie, którzy zostaną laureatami takich konkursów zwolnieni są z części egzaminu gimnazjalnego w danej dziedzinie nauki. W roku szkolnym 2013/14 konkurs z geografii dotyczy Europy ajego tematem przewodnim jest "Europa nasz stary kontynent".
Poniżej dołączam link do zagadnień z innych przedmiotów:
zagadnienia na konkurs kuratoryjny inne przedmioty

Zgłoszenia na przedmiotowy konkurs z geografii przyjmuję w sali 34 do 13 września 2014r. Serdecznie was zapraszam do wzięcia udziału.

KONKURSY PRZEDMIOTOWE MKO DLA UCZNIÓW WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO

w roku szkolnym 2014/15

Ramowy program merytoryczny konkursu geograficznego dla gimnazjum

CELE KONKURSU:

1) rozwijanie ciekawości poznawczej uczniów,

2) poszerzenie ich wiedzy dotyczącej własnego regionu, Polski i jej sąsiadów,

3) doskonalenie umiejętności takich jak wyszukiwanie, selekcjonowanie i analiza informacji,

4) zachęcanie uczniów do samokształcenia,

5) umożliwienie im wielokierunkowego spojrzenia na swoje miejsce w przestrzeni

geograficznej.

ZAKRES WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANYCH NA POSZCZEGÓLNYCH

ETAPACH KONKURSU

Uczestnicy konkursu powinni wykazać się wiadomościami i umiejętnościami obejmującymi

i poszerzającymi treści podstawy programowej kształcenia ogólnego z zakresu geografii na III

etapie edukacyjnym, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia

2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia

ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 30 sierpnia 2012 r. poz. 977).

Na wszystkich etapach uczeń powinien wykazać się znajomością terminologii geograficznej

oraz położenia na mapach obiektów geograficznych i miejsc występowania zjawisk,

procesów przyrodniczych oraz społeczno-gospodarczych, a także umiejętnościami:

 określania współrzędnych geograficznych punktów i obszarów oraz obliczania

rozciągłości południkowej (w stopniach i km) i rozciągłości równoleżnikowej

w stopniach,

 wyznaczania kierunków (azymutów),

 posługiwania się skalą mapy, w tym obliczanie odległości i powierzchni na mapie oraz

w terenie,

 obliczania wysokości Słońca w momencie górowania w pierwszych dniach

kalendarzowych pór roku,

 obliczania czasu słonecznego i strefowego,

 sporządzania wykresów i diagramów,

 obliczania średniej temperatury oraz rocznej amplitudy temperatury powietrza,

 obliczania zmian temperatury wraz z wysokością,

 określania długości dnia w zależności od pory roku,

 obliczania przyrostu naturalnego, rzeczywistego oraz współczynnika przyrostu

naturalnego i rzeczywistego, wskaźnika urbanizacji,

 analizowania i interpretowania treści map ogólnogeograficznych, tematycznych,

 interpretowania tabel, wykresów, schematów i innych źródeł informacji geograficznej, 2

 myślenia przyczynowo-skutkowego,

 wyszukiwania i selekcjonowania informacji w internecie oraz w literaturze i atlasach

podczas przygotowywania się ucznia do konkursu.

Temat przewodni konkursu w roku szkolnym 2014/15:

„Moje miejsce w Europie”

ETAP I (szkolny) – Polska i jej sąsiedzi (Rosja tylko część europejska)

1. Położenie Polski i jej sąsiadów, w tym geograficzno-matematyczne, przebieg granic

ze szczególnym zwróceniem na granice naturalne, podział polityczny.

2. Konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej obszaru.

3. Czynniki i procesy zewnętrzne wpływające na ukształtowanie powierzchni.

Charakterystyczne formy rzeźby, ukształtowanie terenu.

4. Rozmieszczenie krain geograficznych, najwyższe góry w poszczególnych państwach.

5. Główne obszary wydobycia surowców mineralnych i ich znaczenie dla rozwoju państw.

6. Zróżnicowanie klimatyczne obszaru:

– czynniki wpływające na klimat,

– strefy klimatyczne i typy klimatu wg Okołowicza (zasięg oraz cechy), lokalizowanie,

stacji meteorologicznych na podstawie danych klimatycznych (klimatogramów),

7. Rozmieszczenie stref klimatyczno-roślinno-glebowych oraz ich cechy.

8. Główne rzeki i jeziora. Obliczanie długości rzek na podstawie pomiaru na mapie.

9. Urbanizacja, główne miasta (położenie oraz funkcje).

10. Zróżnicowanie narodowościowe, językowe i wyznaniowe. Rozmieszczenie mniejszości

narodowościowych, językowych i wyznaniowych.

11. Zagadnienia demograficzne (przyrost naturalny i rzeczywisty, struktura wiekowa

społeczeństw).

12. Zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego państw (wskaźniki: PKB, HDI,

struktura zatrudnienia).

13. Główne atrakcje turystyczne regionu (poza Polską).

14. Główne szlaki drogowe łączące Polskę z sąsiadami (istniejące i projektowane) i ich

znaczenie gospodarcze.

15. Handel zagraniczny Polski z sąsiadami. Najważniejsze towary eksportowane

i importowane przez Polskę.

Poszerzenie o treści podstawy programowej dotyczy:

1) Główne szlaki drogowe łączące Polskę z sąsiadami – nazewnictwo.

ETAP II (rejonowy) – Polska

Obowiązuje zakres wiadomości i umiejętności z etapu szkolnego oraz:

1. Położenie geograficzne oraz geograficzno-matematyczne Polski.

2. Podział administracyjny (województwa i ich stolice).

3. Zależności pomiędzy ukształtowaniem powierzchni Polski a procesami zewnętrznymi

kształtującymi powierzchnię Ziemi. Charakterystyczne formy rzeźby, ukształtowanie

terenu.

4. Skały jako zasoby mineralne (obszary ich występowania oraz wykorzystanie

gospodarcze).

5. Czynniki kształtujące klimat Polski oraz jego cechy (rozkład temperatur powietrza

i opadów; opady orograficzne, frontalne, konwekcyjne; długość okresu wegetacyjnego;

zmiana temperatury z wysokością; „cień opadowy”; mechanizm powstawania wiatru

halnego i bryzy).

6. Zróżnicowanie przestrzenne zasobów naturalnych takich jak: lasy, gleby, wody

powierzchniowe i podziemne oraz określenie ich znaczenia gospodarczego.

7. Warunki powstawania i przydatność gleb oraz profile gleb strefowych i astrefowych.

8. Główne regiony geograficzne (rozmieszczenie, najważniejsze cechy gospodarki, w tym

związane z zasobami naturalnymi i cechami przyrodniczymi).

9. Przyczyny (przyrodnicze, pozaprzyrodnicze) zróżnicowania gęstości zaludnienia.

10. Problemy demograficzne (zmiany liczby ludności, przyrost naturalny i rzeczywisty,

struktura wieku i płci, średnia długość życia, kierunki migracji zewnętrznych i ich

przyczyny. Zróżnicowanie narodowościowe i wyznaniowe ludności Polski.

11. Aktualne problemy rynku pracy. Przyczyny i przestrzenne zróżnicowania bezrobocia.

12. Rozmieszczenie i liczba ludności (przedział) dużych miast, ich rozwój i główne funkcje.

13. Przyczyny i zróżnicowanie przestrzenne wybranych upraw (pszenica, żyto, burak

cukrowy, ziemniaki) oraz chowu bydła i trzody chlewnej. Obszary sadownicze.

14. Zmiany w strukturze wykorzystania źródeł energii. Alternatywne źródła energii.

15. Przyczyny zmian w przemyśle. Najlepiej rozwijające się gałęzie produkcji przemysłowej

(w tym przykłady zakładów przemysłowych i ich produktów). Główne okręgi

przemysłowe.

16. Walory turystyczne, w tym obiekty znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa

Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości (opis, rozpoznawanie na zdjęciach,

rozmieszczenie).

17. Sieć transportu (zróżnicowanie gęstości sieci drogowej i kolejowej, główne szlaki

wodne śródlądowe, transport przesyłowy, lotniska) oraz jej wpływ na rozwój

gospodarczy regionów i miast.

18. Ochrona środowiska przyrodniczego i kulturowego. Formy ochrony przyrody, w tym

parki narodowe, wybrane regiony kulturowe.

ETAP III (wojewódzki) – Nasz region (w granicach województwa mazowieckiego)

Obowiązuje zakres wiadomości i umiejętności z etapu szkolnego i rejonowego oraz:

1. Położenie geograficzne oraz geograficzno-matematyczne Mazowsza.

2. Podział administracyjny (powiaty i ich stolice), krainy geograficzne.

3. Procesy zewnętrzne, które ukształtowały współczesną rzeźbę. Formy rzeźby,

ukształtowanie terenu.

4. Cechy klimatu na tle Polski. Klimat lokalny i mikroklimat.

5. Zasoby naturalne i ich wykorzystanie gospodarcze.

6. Zróżnicowanie gęstości zaludnienia i jej przyczyny.

7. Przyczyny i przestrzenne zróżnicowanie bezrobocia.

8. Główne miasta regionu. Wielkość i znaczenie dla rozwoju gospodarczego okolicy.

9. Rozwój przemysłu, główne ośrodki przemysłowe i zakłady przemysłowe.

10. Różnice w rozwoju gospodarczo-społecznym obszarów (na przykładzie powiatu

podwarszawskiego i powiatu położonego w większej odległości od Warszawy).

11. Obszary chronione na Mazowszu (w tym parki krajobrazowe).

12. Atrakcje turystyczne Mazowsza (opis, lokalizacja, rozpoznawanie obiektów na

podstawie opisów lub zdjęć, projektowanie trasy wycieczki z wykorzystaniem mapy

topograficznej lub turystycznej), w tym Warszawy.

Poszerzenie o treści podstawy programowej dotyczy:

1) Klimat lokalny i mikroklimat.

2) Różnice w rozwoju obszarów.

3) Parki krajobrazowe Mazowsza.

LITERATURA

Podstawowa:

1. Podręczniki i zeszyty ćwiczeń do geografii dla uczniów gimnazjum.

2. Atlasy geograficzne dla uczniów gimnazjum.

3. Atlasy geograficzne dla uczniów liceum.

4. J. Bąk, K. Dylewska, E. Ressel „Europa – 1000 miejsc, które musisz zobaczyć” wyd.

Dragon, Bielsko-Biała 2012.

5. J. Kądziołka, K. Kocimowski, E. Wołonciej – „Świat w liczbach” WSiP, Warszawa 2013.

6. J. Stasiak, Z. Zaniewicz „Vademecum Matura 2013 – Geografia”, wyd. Operon, Gdynia

2006.

Uzupełniająca:

7. A. Dylewski – „Polska wielu kultur” wyd. Świat Książki, Warszawa 2008.

8. A. Dylewski, S. Kulczyk, A. Krakowiak –„Warszawa i Mazowsze na weekend” wyd. Pascal

2008. 5

9. Mapy turystyczne Mazowsza, Warszawy (dowolne wydawnictwo).

10. Strony internetowe:

a) http://www.klimadiagramme.de/,

b) http://maps.geoportal.gov.pl,

c) http://www.google.com/maps/,

d) http://www.gddkia.gov.pl/,

e) http://www.mazovia.pl/,

f) http://mazowsze.travel/,

g) inne strony internetowe – tematyczne, regionalne, miejskie, ministerialne itp.

Przybory szkolne:

długopis czarnopiszący, linijka, ołówek + cyrkiel (kroczek), kątomierz, kalkulator (nie może być

elementem innego urządzenia).

Rok szkolny 2013/2014
KONKURSY PRZEDMIOTOWE MKO DLA UCZNIÓW WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO w roku szkolnym 2013/2014

Ramowy program merytoryczny konkursu geograficznego

III etap edukacyjny

CELE KONKURSU

1. Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień geograficznych uczniów oraz wdrażanie do samokształcenia.

2. Doskonalenie umiejętności korzystania z różnorodnych źródeł informacji geograficznej, odczytywania i rozumienia map w celu zastosowania w praktyce.

3. Kształtowanie umiejętności praktycznego rozwiązywania problemów.

4. Twórcze wykorzystanie umiejętności.

5. Poszerzenie zainteresowania przestrzenią geograficzną Europy w celu kształtowania wśród uczniów postaw poszanowania innych narodów, systemów wartości i sposobów życia.

ZAKRES WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANYCH NA POSZCZEGÓLNYCH ETAPACH KONKURSU

Uczestnicy konkursu powinni wykazać się wiadomościami i umiejętnościami obejmującymi i poszerzającymi treści podstawy programowej kształcenia ogólnego z zakresu geografii na III etapie edukacyjnym, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 30 sierpnia 2012 r. poz. 977).

Na wszystkich etapach uczeń powinien wykazać się umiejętnościami:

posługiwania się słownictwem geograficznym
lokalizowania na mapach (również konturowych) obiektów geograficznych (krainy geograficzne, rzeki, jeziora, wyspy, półwyspy, morza, cieśniny, zatoki, typy wybrzeży, państwa, miasta, okręgi przemysłowe, itp.) oraz zjawisk i procesów przyrodniczych oraz społeczno-gospodarczych
korzystania z różnych źródeł informacji geograficznej
określania współrzędnych geograficznych oraz rozciągłości równoleżnikowej i południkowej
analizowania i interpretowania treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, turystycznych
identyfikowania położenia i charakteryzowania odpowiadających sobie obiektów geograficznych na fotografiach (w tym lotniczych i satelitarnych) oraz na mapach
odczytywania i interpretowania informacji geograficznych z materiałów kartograficznych oraz innych źródeł (wykresy, tabele, schematy, modele, przekroje geologiczne, itp.)
wyznaczania na mapach konturowych głównych działów wodnych
sporządzania materiałów graficznych w celu prezentacji zjawisk (np. diagramy, wykresy)
wykonywania obliczeń matematyczno-geograficznych i astronomiczno-geograficznych, np. odległości i powierzchni na podstawie skali mapy, wysokości Słońca w momencie górowania, czasu słonecznego i strefowego
opisywania oraz wyjaśniania przyczyn i skutków zjawisk i procesów przyrodniczych oraz społeczno-gospodarczych, które zachodzą w środowisku geograficznym, oraz zależności między nimi (np. przyrodniczych konsekwencji wynikających z rozciągłości południkowej i równoleżnikowej, ruchu obrotowego i obiegowego Ziemi).

Temat przewodni konkursu w roku szkolnym 2013/2014:
Europa – nasz stary kontynent

ETAP I (szkolny) – Środowisko przyrodnicze Europy

1. Położenie, wody oblewające Europę, przebieg granicy między Europą i Azją.

2. Przebieg linii brzegowej: wyspy, półwyspy, cieśniny, zatoki, typy wybrzeży.

3. Główne cechy budowy geologicznej oraz czynniki wewnętrzne i zewnętrzne wpływające

na ukształtowanie powierzchni Europy.

4. Rozmieszczenie i cechy środowiska przyrodniczego krain geograficznych, rodzaje gór.

5. Czynniki klimatotwórcze wpływające na klimat Europy, zróżnicowanie klimatyczne

Europy (strefy klimatyczne i typy klimatów wg Okołowicza, ich zasięg i cechy),

lokalizowanie stacji meteorologicznych na podstawie danych klimatycznych,

konsekwencje zróżnicowania klimatu Europy.

6. Systemy rzeczne i ich rozmieszczenie, zlewiska, ustrój rzek.

7. Typy genetyczne jezior i ich rozmieszczenie, rodzaje jezior ze względu na przepływ

(przykłady).

8. Zasięg i charakterystyka stref klimatyczno-roślinno-glebowych, podłoże skalne jako

czynnik wpływający na glebę i roślinność.

Poszerzenie treści podstawy programowej dotyczy następujących treści:

1. Główne cechy budowy geologicznej Europy.

2. Regionalne zróżnicowanie występowania zjawisk w atmosferze.

3. Przyczyny i skutki zmienności przepływu wody w rzekach.

4. Turystyczne walory przyrodnicze oraz rekordy przyrodnicze Europy.

ETAP II (rejonowy) – Ludność i gospodarka. Wybrane kraje Europy

Obowiązuje zakres wiadomości i umiejętności z etapu szkolnego oraz:

1. Rozmieszczenie ludności, obszary o największej i najmniejszej gęstości zaludnienia,

czynniki sprzyjające oraz ograniczające osadnictwo w Europie. Migracje.

2. Zróżnicowanie narodowościowe, językowe, wyznaniowe Europy – przyczyny

i konsekwencje zróżnicowania.

3. Problemy demograficzne Europy: struktura wiekowa społeczeństw, przyczyny

i konsekwencje starzenia się społeczeństwa, państwa o bardzo niskim i ujemnym

przyroście naturalnym, państwa o dodatnim przyroście naturalnym (analiza piramid płci

i wieku wybranych krajów Europy).

4. Obliczanie przyrostu naturalnego, rzeczywistego, współczynnika przyrostu naturalnego,

zgonów, urodzeń, wskaźnika urbanizacji.

5. Urbanizacja. Wielkie miasta Europy.

6. Podział polityczny, stolice państw, położenie państw i stolic, klasyfikacja państw Europy

pod względem: położenia, wielkości, zaludnienia, ustroju politycznego.

7. Etapy powstawania i rozszerzania Unii Europejskiej.

8. Kraje Europy Północnej, kraje alpejskie, Francja

cechy środowiska przyrodniczego (klimat, ukształtowanie terenu, gleby), surowce mineralne, krainy geograficzne
czynniki i procesy wewnętrzne i zewnętrzne wpływające na ukształtowanie powierzchni,
charakterystyczne formy rzeźby terenu
piętra klimatyczno-roślinne w Alpach,
wpływ gór na cechy środowiska przyrodniczego oraz gospodarkę krajów alpejskich
cechy gospodarki państw (rolnictwo, przemysł i energetyka, usługi),
związki między środowiskiem przyrodniczym a gospodarką
czynniki sprzyjające rozwojowi rolnictwa,
cechy rolnictwa towarowego na przykładzie Francji, kierunek i efektywność produkcji rolniczej.

9. Kraje Europy Południowej (Płw. Apenińskiego, Bałkańskiego, Iberyjskiego)

krainy geograficzne,
cechy środowiska przyrodniczego,
związek między rozwojem turystyki a warunkami przyrodniczymi i dziedzictwem kultury śródziemnomorskiej,
rodzaje turystyki,
atrakcje turystyczne krajów Europy Południowej.

Poszerzenie treści podstawy programowej dotyczy następujących treści:

1. Najważniejsze ośrodki turystyczne, miejsca kultu religijnego w Europie Południowej.

2. Atrakcje turystyczne Francji, produkty charakterystyczne dla Francji.

3. Współczesne problemy gospodarcze i społeczne Europy.

Etap III (wojewódzki) – Sąsiedzi Polski (w tym Rosja z częścią azjatycką)

Obowiązuje zakres wiadomości i umiejętności z etapu szkolnego i rejonowego oraz:

1. Cechy środowiska przyrodniczego (klimat, ukształtowanie terenu, gleby), surowce mineralne, krainy geograficzne.

2. Czynniki i procesy wewnętrzne i zewnętrzne wpływające na ukształtowanie powierzchni, charakterystyczne formy rzeźby terenu.

3. Cechy gospodarki krajów (rolnictwo, przemysł i energetyka, usługi), związki między środowiskiem przyrodniczym a gospodarką.

4. Zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego krajów (wskaźniki: PKB, HDI, struktura zatrudnienia, poziom urbanizacji).

5. Współczesne przemiany społeczne i gospodarcze u wschodnich sąsiadów Polski oraz ich skutki.

6. Uwarunkowania rozwoju gospodarczego Niemiec, przemiany w Zagłębiu Ruhry.

7. Rosja – zróżnicowanie przyrodnicze, narodowościowe, kulturowe i gospodarcze.

8. Cechy Morza Bałtyckiego i ich konsekwencje, geneza i etapy rozwoju morza.

Poszerzenie treści podstawy programowej dotyczy następujących treści:

1. Geneza i etapy rozwoju Morza Bałtyckiego.

2. Atrakcje turystyczne sąsiadów Polski, parki narodowe (przykłady).

3. Obszary silnie przekształcone antropogeniczne (przykłady) w krajach sąsiadujących z Polską.

4. Euroregiony.

5. Handel zagraniczny krajów sąsiadujących z Polską.

LITERATURA

1. Podręczniki, atlasy i zeszyty ćwiczeń do geografii dla uczniów gimnazjum zatwierdzone przez MEN

2. J. Kądziołka, K. Kocimowski, E. Wołonciej, Świat w liczbach, WSiP. Warszawa 2013

3. B. Dąbrowska, Z. Zaniewicz, Geografia. Vademecum. Egzamin gimnazjalny, Operon 2010

4. J. Flis, Szkolny słownik geograficzny, WSiP, Warszawa 2006 (lub inne wydania)

5. J. Makowski, Geografia fizyczna świata, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2008 (rozdz. Europa)

6. Tablice geograficzne, Wyd. Adamantan, Warszawa 2008

DODATKOWE ŹRÓDŁA INFORMACJI (PRZYKŁADY)

1. http://www.klimadiagramme.de/ (dane klimatyczne m.in. z obszaru Europy)

2. http://cia.gov/ (informacje m.in. o każdym z krajów Europy)

3. Edukacja europejska, red. M. Zięba, J. Korba, Z. Smutek, Operon 2009

4. D. Sikorski, Polska i jej sąsiedzi, [w:] Geografia w Szkole, 3/2013

5. Encyklopedia geograficzna świata tom V. Europa, Wyd. Opres, Kraków

6. Przewodniki turystyczne po krajach Europy (np. wydawnictwa Pascal)